Oyun Terapisi Nedir? Oyun Terapisi Faydaları? Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi Nedir?
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi: Çocukların Duygusal Dünyasına Açılan Bir Kapı
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi (BDOT), çocukların duygusal ve davranışsal zorluklarını anlamak ve yönetmek için tasarlanmış etkili bir terapi yöntemidir. Çocuklar, yetişkinler gibi karmaşık duygularını ve düşüncelerini ifade etmekte zorlanabilirler. Bu nedenle, oyun, onların dünyasına girebilmek ve yaşadıkları zorlukları anlamak için doğal bir araçtır. BDOT, bilişsel davranışçı terapinin (BDT) ilkelerini oyun terapisi ile birleştirerek çocukların duygusal ve davranışsal problemleriyle başa çıkmalarına yardımcı olur.
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi Nedir?
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi, BDT’nin temel ilkelerini, yani düşünceler, duygular ve davranışlar arasındaki bağlantıları keşfetmeyi ve değiştirmeyi hedefler. Ancak, bu süreç oyun temelli yaklaşımlar ile gerçekleştirilir. Oyun, çocukların en doğal iletişim şeklidir ve BDOT, bu doğal süreci kullanarak çocukların içsel dünyalarını anlamaya çalışır. Bu terapi türü, çocukların korkularını, endişelerini, travmalarını ve diğer duygusal zorluklarını keşfetmelerine ve yönetmelerine yardımcı olurken, onlara güvenli bir ifade alanı sunar.
BDOT, çocukların oyun yoluyla problem çözme becerilerini geliştirmelerine, kendilerine olan güvenlerini artırmalarına ve olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmelerine yardımcı olur. Terapi sürecinde, çocuklar çeşitli oyuncaklar, rol yapma oyunları, hikâye anlatma, çizim ve diğer yaratıcı aktivitelerle duygularını keşfeder ve ifade ederler.
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisinin Faydaları
BDOT, çocukların duygusal ve davranışsal sorunlarını ele almanın yanı sıra, onların genel gelişimine de katkıda bulunur. İşte BDOT’nin başlıca faydaları:
1. Duygusal Farkındalık ve İfade: BDOT, çocukların duygularını tanımasına, anlamasına ve uygun bir şekilde ifade etmesine yardımcı olur. Çocuklar, oyun sırasında korkularını, kaygılarını ve üzüntülerini daha rahat bir şekilde açığa vurabilirler.
2. Olumsuz Düşünce Kalıplarının Değiştirilmesi: BDT’nin temel ilkelerinden biri olan olumsuz düşünce kalıplarını değiştirme süreci, BDOT’de oyun yoluyla gerçekleştirilir. Örneğin, çocuklar bir başarısızlık korkusunu ya da reddedilme endişesini oyun sırasında işleyebilir ve bu düşüncelerin daha işlevsel bir bakış açısına dönüştürülmesine yardımcı olunur.
3. Problem Çözme Becerilerinin Geliştirilmesi: Oyun terapisi, çocukların problem çözme becerilerini geliştirmelerine olanak tanır. Oyunlar sırasında karşılaştıkları sorunlara alternatif çözümler üretebilmeyi öğrenirler.
4. Kendine Güvenin Artırılması: Çocuklar, oyun terapisi yoluyla küçük zaferler kazanarak ve olumlu geri bildirimler alarak kendilerine olan güvenlerini geliştirirler. Bu, onların günlük yaşamlarında daha özgüvenli ve cesur olmalarına katkıda bulunur.
5. Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi: BDOT, çocukların sosyal becerilerini geliştirmelerine de yardımcı olabilir. Oyunlar, çocukların empati kurma, duygusal tepkileri anlama, paylaşma ve iş birliği yapma gibi sosyal yetenekleri pekiştirmelerine olanak tanır.
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisinin Süreci
BDOT süreci, genellikle çocukların yaşına, gelişim düzeyine ve spesifik ihtiyaçlarına göre uyarlanır. İşte tipik bir BDOT sürecinin adımları:
1. Değerlendirme ve Hedef Belirleme: Terapist, çocuğun duygusal ve davranışsal zorluklarını anlamak için bir değerlendirme yapar. Bu değerlendirme, ebeveyn görüşmeleri, çocukla yapılan birebir görüşmeler ve gözlem yoluyla gerçekleştirilir. Ardından, terapi hedefleri belirlenir ve bu hedeflere ulaşmak için bir plan oluşturulur.
2. Oyun Tabanlı Müdahaleler: Terapist, çocuğun belirlenen hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak için çeşitli oyun tabanlı müdahaleler uygular. Bu müdahaleler, çocuğun duygularını ifade etmesine, korkularını keşfetmesine ve olumsuz düşüncelerini yeniden yapılandırmasına yardımcı olacak oyunlar içerir.
3. Düşünce-Duygu-Davranış Bağlantılarının Keşfi: BDOT, çocuklara düşünce, duygu ve davranışlarının nasıl birbirine bağlı olduğunu anlamalarına yardımcı olur. Bu, basit dil ve oyunlar yoluyla yapılır. Örneğin, bir kukla oyunu sırasında kuklanın bir problemle karşılaşması ve çocuğun bu duruma nasıl tepki vereceğini yönlendirmesi sağlanabilir.
4. Maruz Bırakma ve Yeniden Yapılandırma: Çocuklar, oyun sırasında korktukları durumlarla yüzleşmeye teşvik edilir. Bu süreç, çocukların kaygılarını yönetmelerine ve korkularının üstesinden gelmelerine yardımcı olur. Örneğin, bir çocuk karanlık bir odadan korkuyorsa, terapist bu durumu oyun yoluyla keşfetmesini ve güvenli bir şekilde bu korkuyla başa çıkmasını sağlayabilir.
5. Ebeveyn Katılımı ve Eğitimi: BDOT sürecinde ebeveynlerin rolü çok önemlidir. Ebeveynler, çocuklarının yaşadığı zorlukları anlamaları ve evde destekleyici bir ortam yaratmaları için terapi sürecine dahil edilir. Ebeveynlere, çocuklarına nasıl yardımcı olabilecekleri ve terapi hedeflerine ulaşmalarına nasıl katkı sağlayabilecekleri konusunda rehberlik edilir.
Hangi Durumlarda BDOT Uygulanır?
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi, çeşitli duygusal ve davranışsal zorluk yaşayan çocuklar için uygundur. BDOT, özellikle şu durumlarda etkili olabilir:
- Kaygı Bozuklukları: Sosyal kaygı, ayrılma kaygısı ve genel kaygı bozuklukları.
- Depresyon: Çocukluk döneminde görülen depresif belirtiler.
- Davranış Bozuklukları: Öfke kontrol sorunları, dürtüsellik ve uyum problemleri.
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB): Travmatik olaylar sonrası gelişen stres ve korku belirtileri.
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Odaklanma zorlukları, hiperaktivite ve dürtüsellik.
Sonuç
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi, çocukların duygusal ve davranışsal zorluklarını oyun yoluyla keşfetmelerine ve yönetmelerine olanak tanır. Bu terapi, çocukların duygu ve düşünce dünyalarını anlamak için güvenli ve destekleyici bir ortam sunarken, onların problem çözme, kendine güven ve sosyal becerilerini geliştirir. Eğer çocuğunuz duygusal veya davranışsal sorunlar yaşıyorsa, BDOT gibi oyun temelli yaklaşımlar, onların bu zorlukların üstesinden gelmesine ve daha sağlıklı bir gelişim süreci geçirmesine yardımcı olabilir. Unutmayın, her çocuk özeldir ve doğru destekle potansiyelini gerçekleştirebilir.
Unutma! Yalnız değilsin.
UZM. KLİNİK PSİKOLOG FERKAN AYYILDIZ PSİKOLOJİ MERKEZİ